H αμυντική ιατρική αποτελεί μία ιατρική πρακτική, με κύριο στόχο την προστασία των ιατρών απέναντι σε αγωγές αποζημιώσεων για τυχόν πρόκληση ιατρικού σφάλματος. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα κοινή πρακτική, ιδίως στις Η.Π.Α και στις ειδικότητες υψηλού κινδύνου.
Από 1978 στο περιοδικό Science έχει τονιστεί, ότι η αμυντική ιατρική τείνει να αυξάνει το κόστος της περίθαλψης του ασθενούς, ενώ παράλληλα, ο ασθενής τίθενται σε κίνδυνο για την πρόκληση βλάβης από μη αναγκαίες ιατρικές πράξεις (1). Λίγα χρόνια αργότερα, το 1994, το Congressional Office of Technology Assessment, επισημαίνει ότι η αμυντική ιατρική περιλαμβάνει δύο κύριες κατηγορίες συμπεριφοράς:
α) Η πρώτη, είναι η συμπεριφορά αξιοπιστίας. Ειδικότερα, ως τέτοια χαρακτηρίζεται η συμπεριφορά του ιατρού που επιβάλλει στον ασθενή την διενέργεια πρόσθετων και περιττών υπηρεσιών. Ως τέτοιες νοούνται οι διαγνωστικές εξετάσεις ή/και οι ιατρικές πράξεις που σκοπό τη μείωση των αρνητικών αποτελεσμάτων και την αποτροπή υποβολής αγωγών για ιατρική αμέλεια. Τέλος, η συμπεριφορά αξιοπιστίας έχει σκοπό να στοιχειοθετήσει την ύπαρξη τεκμηριωμένων στοιχείων, ότι ο ιατρός ακολούθησε τα ενδεδειγμένα πρότυπα περιθάλψεως του ασθενούς.
β) Η δεύτερη, είναι η συμπεριφορά αποφυγής. Σε αυτή την περίπτωση, πρόκειται για τη συμπεριφορά εκείνη κατά την οποία ο ιατρός αρνείται να συμμετάσχει σε ιατρικές πράξεις υψηλού κινδύνου.
Τα δεδομένα της “αμυντικής ιατρικής” στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, το πρόβλημα της αμυντικής ιατρικής, αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα, οι ίδιοι επαγγελματίες υγείας υποστηρίζουν ότι η αμυντική ιατρική ακολουθείται “σιωπηλά” από πλήθος ιατρών, ακόμη και από τους πιο έμπειρους, υπό το φόβο επιδίκασης αγωγών σε βάρος τους. Ως εκ τούτου, είναι σύνηθες φαινόμενο ο ιατρός να πραγματοποιεί έναν εξαιρετικά μεγάλο αριθμό διαγνωστικών εξετάσεων υπό το φόβο της θεμελίωσης κατηγορίας σε βάρος του για αμέλεια ή σφάλμα.
Οι περισσότεροι γιατροί συνηθίζουν να ζητούν από τον ασθενή, ένα σύνολο από εξετάσεις σχετικό με το πρόβλημα υγείας που αντιμετωπίζει. Αυτές οι εξετάσεις μπορεί να είναι μικροβιολογικές, βιοχημικές, ακτινολογικές και άλλες. Ακολούθως, ο γιατρός μπορεί να ζητήσει από τον ασθενή να υποβληθεί σε θεραπευτικές αγωγές, όσον αφορά την κατάσταση της υγείας του.
Οι συνέπειες της αμυντικής ιατρικής
Η «αμυντική» ιατρική φέρει μαζί της ένα ανυπολόγιστο κόστος, τόσο για τον ασθενή, όσο και για τον κρατικό προϋπολογισμό. Κάτι όμως που θα πρέπει να λαμβάνεται εξίσου υπόψη, είναι ότι μπορεί να αποτελέσει “εμπόδιο” στην πρόοδο της ιατρικής.
Στις περιπτώσεις όπου εφαρμόζεται η αμυντική ιατρική, είναι σύνηθες φαινόμενο ο ασθενής να παραμένει για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα στο νοσοκομείο ή την κλινική, από εκείνον που προβλέπονταν για τη νοσηλεία του. Έτσι, ο κίνδυνος για την κατάσταση της υγείας τους είναι αυξημένος (π.χ. από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις), ενώ παράλληλα, τα ασφαλιστικά ταμεία επιβαρύνονται σημαντικά.
Συμπερασματικά, η μέθοδος της αμυντικής ιατρικής έχει επηρεάσει σημαντικά τον τρόπο άσκησης της ιατρικής πρακτικής. Πολλοί γιατροί υιοθετούν πρακτικές προκειμένου να προστατευτούν από δικαστικές εμιπλοκές, χωρίς όμως να λαμβάνουν υπόψη ότι το φαινόμενο αυτό έχει οδηγήσει στην απώλεια εμπιστοσύνης των ασθενών.
Το σοβαρό πρόβλημα της αμυντικής ιατρικής, χρήζει σε βάθος διερεύνησης ώστε να επιτυγχάνεται τόσο η προστασία των ασθενών από τυχόν ιατρικά σφάλματα, όσο και των ιατρών από τυχόν άδικες διώξεις σε βάρος τους. Ο κύριος στόχος από όλες τις πλευρές, θα πρέπει να παραμένει η άσκηση της σωστής και ασφαλούς ιατρικής πρακτικής.
Πηγές:
(1) Tancredi, LR & Barondess, JA. (1978). The problem of defensive medicine. Science. 26; 200 (4344): 879-82.
Πιστεύετε ότι η υγεία σας παραμελήθηκε λόγω της πανδημίας;
Μη διστάσετε να ζητήσετε τη συμβουλή μας για οποιαδήποτε απορία σας.
Λ. Συγγρού 262, Αθήνα Τ.Κ 17672
+30 211 012 1395
support@sta.bcla.gr
Συμπληρώστε τα στοιχεία σας για να επικοινωνήσουμε μαζί σας