Στο Συνήγορο του Ασθενή έχουμε συναντήσει εκατοντάδες ιστορίες ιατρικών λαθών. Η πλειοψηφία των ασθενών εκφράζει δυσαρέσκεια ως προς το σύστημα υγείας, αλλά και το σύνολο των επαγγελματιών, εξαιτίας του ιατρικού λάθους που έχει δεχθεί από μία λανθασμένη ιατρική πρακτική ή αμέλεια.
Είναι φανερό ότι ένα ιατρικό σφάλμα δύναται να επηρεάσει με πολλούς διαφορετικούς τρόπους τη ζωή του ασθενούς. Τόσο η σωματική του ακεραιότητα, όσο και η ψυχική του υγεία, διαταράσσονται μετά από μία λανθασμένη διάγνωση ή ένα λάθος στο χειρουργείο. Πολλές φορές, μάλιστα, το ιατρικό λάθος έχει ως αποτέλεσμα δεκάδες ακόμη προβλήματα στη ζωή του ασθενή, όπως οικονομικές επιβαρύνσεις, αλλεπάλληλες χειρουργικές επεμβάσεις και άλλα.
Πέρα όμως από τις προφανείς βλάβες που έχει υποστεί η σωματική και ψυχική του υγεία, ο κλονισμός της εμπιστοσύνης του ασθενή προς του γιατρούς στο σύνολο τους, είναι μία συχνή αντίδραση στο ιατρικό λάθος. Ωστόσο, μία τέτοιου είδους συνέπεια μπορεί να λειτουργήσει εξίσου αρνητικά, αφού ενδέχεται να επηρεάσει την αναζήτηση του ασθενούς για τη μελλοντική ιατρική του φροντίδα.
Πώς πρέπει ν’ αντιμετωπίζεται ένα ιατρικό σφάλμα;
Μία πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό BMJ Quality and Safety, εστιάζει στην ανάγκη ανοιχτής επικοινωνίας μεταξύ του γιατρού και του ασθενή, μετά από ένα ιατρικό σφάλμα (1). Ειδικότερα, η έρευνα τονίζει ότι η αντιμετώπιση ενός ιατρικού σφάλματος, θα πρέπει να ξεκινά από τη διαχείριση του από τους επαγγελματίες υγείας, ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα.
1. Ενημέρωση του ασθενή και της οικογένειας.
Αν υπάρχει ο κίνδυνος οι πάροχοι υγειονομικής φροντίδας να φοβούνται να μιλήσουν ανοιχτά για το ιατρικό λάθος που συνέβη, η ενημέρωση των ασθενών είναι καθοριστικής σημασίας. Σύμφωνα με τη μέλετη, οι περισσότεροι επαγγελματίες υγείας ανησυχούν ότι η αποκάλυψη του λάθους θα επηρεάσει τη σχέση τους με τον ασθενή και θα θέσει σε κίνδυνο την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Μία έρευνα όμως του Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, διαψεύδει αυτή τη θεώρηση, τονίζοντας ότι όσο περισσότερο οι ασθενείς και οι οικογένειες τους ενημερώνονται για τα σοβαρά ιατρικά λάθη, τόσο λιγότερο τείνουν να αντιδρούν σε αυτό.
2. Ενημέρωση της ομάδας περίθαλψης του ασθενή
Η ομάδα που είναι υπεύθυνη για την ιατρική φροντίδα του ασθενούς που έχει υποστεί ιατρικό σφάλμα, θα πρέπει να είναι ενήμερη ώστε να μπορέσει να διαχειριστεί την κατάσταση. Μία τέτοια ειδοποιήση είναι σαφές ότι μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε αλλαγή του πλάνου περίθαλψη του ασθενή. Ωστόσο, το ιατρικό σφάλμα θα πρέπει να γνωστοποιηθεί στην υπόλοιπη ομάδα φροντίδας, ώστε να είναι σε θέση να χειριστεί καλύτερα τις συνέπειες στην υγεία του ασθενή, αλλά και να μειώσει την περαιτέρω κακή διαχείριση της.
3. Καταγραφή του ιατρικού σφάλματος
Η καταγραφή του ιατρικού σφάλματος είναι ένα από τα μείζονα ζητήματα για τη σωστή διαχείριση και αντιμετώπιση του περιστατικού. Ο σκοπός της καταγραφής δεν είναι άλλος από την αποφυγή νέων επιπλοκών στη φροντίδα του ασθενούς. Το ιατρικό λάθος θα πρέπει να τεκμηριωθεί με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποφευχθούν περαιτέρω επιπλοκές από την ομάδα που επιμελείται της φροντίδας του ασθενή.
Όπως προκύπτει από την παραπάνω έρευνα, οι ιθύνοντες για το ιατρικό λάθος έχουν πρώτα απ’ όλα την ηθικη υποχρέωση να ενημερώσουν τον ασθενή για την οποιαδήποτε σε βάρος του κλινική παράλειψη.
Πολλές έρευνες των τελευταίων ετών έχουν εστιάσει στο ζήτημα της επικοινωνίας μεταξύ του του αρμόδιου ιατρού και του ασθενή. Συγκεκριμένα, η ενθάρρυνση του ασθενούς να κάνει ερωτήσεις αναφορικά με το ιατρικό σφάλμα που υπέστη, είναι ένα από τα σημαντικότερα σημεία για την σχέση μεταξύ γιατρού – ασθενή, που τονίζουν οι ερευνητές. Η διεθνής βιβλιογραφία έχει τονίσει ότι η ανοικτή επικοινωνία μεταξύ τους, συμπεριλαμβανομένης της αναγνώρισης του ιατρικού σφάλματος και η χρήση κατανοητών όρων που θα περιγράφουν την κατάσταση, συμβάλλει θετικά στη διαχείριση του.
Η διστακτικότητα του ιθύνοντος ν’ αναλάβει την ευθύνη του ιατρικού σφάλματος, υποστηρίζεται ότι αποτελεί μία φυσική αντίδραση, δεδομένου ότι μπορεί να οδηγήσει στην κατάθεση αγωγής σε βάρος του γιατρού ή του νοσοκομείου και τη διεκδίκηση αποζημίωσης του ασθενή για τη βλάβη που έχει υποστεί (1). Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μία μια έκθεση από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, η οποία αναφέρει ότι όσο περισσότερο οι ασθενείς και οι οικογένειές τους
ενημερώνονται για τα ιατρικά σοβαρά λάθη, τόσο λιγότερο τείνουν να αντιδρούν (2).
Τι μπορώ να κάνω εάν δεν έχω ενημερωθεί για το ιατρικό σφάλμα;
Εάν γνωρίζετε ή έχετε την υποψία ότι έχετε υποστεί ιατρικό λάθος, το πρώτο που θα πρέπει να φροντίσετε ότι η υγεία σας δε διατρέχει επιπλέον κινδύνους, Η διερεύνηση της υπόθεσης είναι το πρώτο σημαντικό βήμα για να εξασφαλίσετε ότι οι συνέπειες του ιατρικού λάθους, δε θα σας εκθέσουν σε επιπλέον κινδύνους.
Σε περίπτωση που ο αρμόδιος ιατρός ή/και το νοσοκομείο δεν έχει προβεί στην απαιτούμενη ενημέρωση σας για το ιατρικό σφάλμα, η έμπειρη ομάδα νομικών και εμπειρογνωμόνων του Συνήγορου του Ασθενή είναι πάντα δίπλα σας, έτοιμη ν’ α ακούσει την ιστορία σας στο 211 012 1395 και να σας καθοδηγήσει για την ηθική και οικονομική δικαίωση σας.
Ο Συνήγορος του Ασθενή είναι το εξιδεικευμένο τμήμα της Δικηγορικής Εταιρείας BCLA για υποθέσεις ιατρικής φύσεως. Η ανάγκη της δημιουργίας της εταιρείας, πηγάζει από τον ολοένα αυξανόμενο αριθμό αδικιών στον τομέα της υγείας. Με κριτήριο την επαγγελματικότητα, την ακεραιότητα μα προπάντων την διακριτικότητα αναπτύξαμε μία ομάδα από εξειδικευμένους συνεργάτες οι οποίοι σας ενημερώνουν και σας καθοδηγούν. Ο Στόχος μας είναι η ηθική και οικονομική δικαίωση των ατόμων που έχουν αδικηθεί με οποιοδήποτε τρόπο στο τομέα της υγείας
Πηγές:
- Thomas, H. Gallagher, R. Schweitzer, B. Evan, B. (2020) BMJ Quality & Safety; Association of open communication and the emotional and behavioural impact of medical error on patients and families: state-wide cross-sectional survey. J Health Life Sci Law. 2(2):125-59.
- Boothman, R. Backwell, A., Campbell, B. Commiskey, E. & Anderson, S. (2009). A better approach to medical malpractice claims? The University of Michigan experience