Όπως έχουμε αναφέρει σε προηγούμενα άρθρα, τα ιατρικά άρθρα αποτελούν μία σημαντική ανησυχία για την παγκόσμια κοινότητα. Ειδικότερα, τα ιατρικά λάθη έλαβαν για πρώτη φορά προσοχής το 1999, όπου το Ινστιτούτο Ιατρικής, ανέφερε ότι 100.000 ασθενείς στις Η.Π.Α. πεθαίνουν κάθε χρόνο εξαιτίας ενός ιατρικούς λάθους, το οποίο μπορούσε να έχει προβλεφθεί (1).
Οι έρευνες έχουν επισημάνει ότι η κατάθλιψη, το άγχος και η επαγγελματική εξουθένωση σχετίζονται με συμπεριφορά στο χώρο εργασίας και μάλιστα, εμφανίζουν παρόμοια χαρακτηριστικά με εκείνα της κατάχρησης ουσιών. Ειδικότερα, μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στο εργασιακό περιβάλλον και την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται, τα οποία θα αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα εφόσον κατανοήσουμε τις συνθήκες και τους παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση αυτής της συμπεριφοράς (3).
Τι αναφέρουν τα στατιστικά;
Έρευνα του Πανεπιστημίου του Καρντίφ αναφέρει ότι, ανάμεσα σε 2.000 γιατρούς από τους οποίους πήρε συνεντεύξεις, το 60% είχε έρθει αντιμέτωπο με μία ψυχική διαταραχή. Όταν οι ίδιοι οι γιατροί συνειδητοποίησαν τα προβλήματα που αντιμετώπισαν στην ψυχική τους υγεία, δε ζήτησαν τη βοήθεια κάποιου ειδικούς, αλλά αντίθετα, συνέχισαν να εκτελούν τα καθήκοντα τους.
Ένας παράγοντας που φαίνεται να συνδέεται με την άρνηση των γιατρών να απευθυνθούν σε κάποιον ειδικό, φαίνεται να είναι το στίγμα της ψυχικής νόσου. Από την άλλη πλευρά, η αφοσίωση που δείχνουν οι γιατροί στα εργασιακά τους καθήκοντα, είναι ένας ακόμη λόγος που αποφεύγουν τις κατευθύνσεις ενός ειδικού, σε συνδυασμό με τις νοοτροπίες που έχουν διαμορφώσει κατά την εκπαίδευση τους. Η αυτοδιάγνωση και αυτοθεραπεία, θα μπορούσε επίσης να παίζει σημαντικό ρόλο, στην παραμέληση της φροντίδας της ψυχικής τους υγείας.
Τι κίνδυνοι υπάρχουν;
Αξίζει να σημειωθεί, ότι ορισμένοι ερευνητές έχουν εστιάσει στα υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών που παρουσιάζονται στους γιατρους, αλλά και τη συχνή κατάχρηση ουσιών σε σύγκριση με άλλους επαγγελματίες. Ο κίνδυνος αυτοκτονίας μάλιστα, εμφανίζεται πολύ περισσότερο στις γυναίκες γιατρούς σε σύγκριση με τους άντρες. Τονίζεται επίσης, ότι η απόπειρα αυτοκτονίας είναι πιθανότερο να έχει επιτυχία, σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, διότι οι γιατροί έχουν βαθύτερη γνώση της ανατομίας και φυσιολογίας του ανθρώπινου σώματος. Η κατάχρηση ουσιών εντοπίζεται περισσότερο σε ουσίες όπως βενζοδιαζεπίνες, οπιοειδη και αμφεταμίνες, εξαιτίας της άμεσης πρόσβασης που τους εξασφαλίζει η επαγγελματική τους ιδιότητα.
Αν και δεν υπάρχει εκτενής μελέτη όσον αφορά την τεκμηρίωση του προβλήματος στην Ελλάδα, η ανάγκη για την καταπολέμηση του στίγματος της ψυχικής ασθένειας είναι καθολική. Η ψυχική νόσος και ιδιαιτερα η κατάθλιψη, μπορεί να πλήξει τον καθένα από εμάς. Οι φορείς άσκησης του ιατρικού λειτουργήματος θα πρέπει να επιδεικνύουν μεγαλύτερη ενεργητικότητα και να βοηθήσουν στην αποδοχή της ψυχικής ασθένειας, ως ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας. Η προστασία της υγείας των γιατρών είναι ζωτικής σημασίας για την ποιότητα και την ασφάλεια των υπηρεσιών που προσφέρουν στους ασθενείς τους (2).
Τα ιατρικά λάθη που μπορούν να προκληθούν ως μέρος της ψυχικής κατάστασης του θεράποντος, επιβαρύνουν όχι μόνο τον ασθενή, αλλά και την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας στο σύνολο της. Είναι σαφές, ότι οι υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης θα πρέπει να παρέχουν στους επαγγελματίες υγείας την κατάλληλη υποστήριξη και τις συμβουλευτικές υπηρεσίες, όσων το έχουν ανάγκη.
Τι μπορείτε να κάνετε σε περίπτωση ιατρικού λάθους;
Εάν εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας πρόσωπο έχει βιώσει ιατρικό λάθος, ο Συνήγορος του Ασθενή είναι εδώ για να ακούσει την ιστορία σας και να σας καθοδηγήσει για την ηθική και οικονομική δικαίωση σας.
Μάθετε Περισσότερα για τον Covid-19
Πηγές:
(1) Kohn LT, Corrigan JM, Donaldson MS, (1999). To Err Is Human: Building a Safer Health System. Washington, DC: National Academy Press.
(2) Παρασχάκης, Α. (2009) Ψυχιατρική νοσηρότητα των ιατρών. Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής. 26 (1): 36-41.
(3) Brown, S. et al. (2009) Beyond Substance Abuse: Stress, Burnout, and Depression as Causes of Physician Impairment and Disruptive Behavior. Journal of the American College of Radiology 6 (7): 479-485
