Τα ιατρικά σφάλματα αποτελούν παγκοσμίως ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας και αποτελούν απειλή για την ασφάλεια των ασθενών, καθώς επηρεάζουν τον ίδιο τον ασθενή αλλά και το εκάστοτε εθνικό σύστημα υγείας.

Ένας ορισμός που έχει δοθεί για να περιγράψει την έννοια του ιατρικού σφάλματος από έρευνα που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο Πειραιά, αναφέρει ότι πρόκειται για την “αδυναμία μιας προγραμματισμένης ενέργειας να συμπληρωθεί όπως αναμένεται ή η χρήση ενός λάθους σχεδιασμού για να επιτευχθεί ένας στόχος” (Πολλάλης, Βοζίκης & Ρήγα 2012). 

Το ιατρικό λάθος είναι προφανές ότι συνιστά μία ανεπιθύμητη ενέργεια κατά τη διάρκεια της φροντίδας του ασθενή, ανεξάρτητα από το εάν πρόκειται για εμφανή ή ιδιαίτερα επιζήμια βλάβη, η οποία ενδέχεται, να έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση σωματικής βλάβης, την αναπηρία ή το θάνατο του ασθενή. 

Μερικά παράδειγμα ιατρικών λαθών είναι η ελλιπής διάγνωση ή θεραπεία μίας ασθένειας, ενός συνδρόμου, μίας λοίμωξης, ενός τραυματισμού ή μίας συμπεριφοράς. Ωστόσο, μια ευρέως αποδεκτή κατηγοριοποίηση των ιατρικών σφαλμάτων, η οποία δόθηκε το 1993 από τους Leape LL. et al., με βάση το στάδιο της θεραπευτικής διαδικασίας,  είναι η ακόλουθη:

• Διαγνωστικά Σφάλματα
• Εσφαλμένο Θεραπευτικό Σχέδιο
• Ενέργειες Πρόληψης
• Άλλες Αιτίες

Αν και το ζήτημα της ασφάλειας των ασθενών διαδραματίζει εξέχοντα ρόλο στην υγειονομική περίθαλψη, η ανησυχία του κοινού ολοένα και αυξάνεται με την Ελλάδα να διατηρεί πρωταγωνιστικό ρόλο, αφού το 70% των Ελλήνων ανησυχεί για την περίπτωση που θα υπάρξει θύμα ιατρικού λάθους.

Πρόσφατη μελέτη της Global Burden of Disease (2013), έδειξε ότι τα ιατρικά λάθη αυξήθηκαν κατά 66%  τα τελευταία περίπου 15 χρόνια, ενώ στην Ελλάδα το 73,7% των ιατρικών σφαλμάτων είχαν ως αποτέλεσμα την μόνιμη αναπηρία ή το θάνατο του ασθενούς. 

Η ιατρική ευθύνη εντοπίζεται στους άξονες της παραβίασης των κανόνων δεοντολογίας και του ιατρικού σφάλματος ή αμέλειας. Στην χώρα μας η ιατρική ευθύνη διακρίνεται σε Αστική, Ποινική και Πειθαρχική και η νομική αντιμετώπιση του ιατρικού σφάλματος πραγματοποιείται σύμφωνα με τις διατάξεις του κοινού αστικού και ποινικού δικαίου.

Ειδικότερα, στην περίπτωση ενός ιατρικού σφάλματος, ο ασθενής δικαιούται να διεκδικήσει αποζημίωσης, η οποία κατά μέσο όρο ανέρχεται στο ποσό των 305.093€.

Πηγές: 

GBD (2013). Mortality and Causes of Death, Collaborators. “Global, regional, and national age-sex specific all-cause and cause-specific mortality for 240 causes of death, 1990–2013: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2013”. Lancet. 385 (9963): 117–71.

Leape, LL. Lawthers, A., Brennan, T. & Johnson, W. (1993). Preventing Medical Injury. Qual Rev Bull. 19 (5): 144-149.

Πολλάλης, Βοζίκης & Ρήγα (2012). Ποιοτικά Χαρακτηριστικά των Ιατρικών Σφαλμάτων: Ερευνητικά ευρήματα από την Ελλάδα. Το Βήμα του Ασκληπιού. 11 (4): 577-592.