Λευκός φάκελος με χρήματα και στηθοσκόπιο πάνω σε γραφείο νοσοκομείου — συμβολισμός του φαινομένου “φακελάκι” στην υγεία

Το «φακελάκι» στα ελληνικά νοσοκομεία: Πού σταματά η συνήθεια και πού ξεκινά το αδίκημα;

24 Οκτωβρίου, 2025

Εν Συντομία

Οι πρόσφατες συλλήψεις και καταδίκες ιατρών για υποθέσεις «φακελακίου» υπενθυμίζουν ένα χρόνιο φαινόμενο στο ελληνικό σύστημα υγείας: τις παράτυπες πληρωμές που αλλοιώνουν τη σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ ασθενούς και γιατρού. Το «φακελάκι» δεν είναι «ευχαριστώ». Είναι ποινικά κολάσιμη πράξη που τιμωρείται με φυλάκιση, καθώς παραβιάζει την αρχή της ισότιμης πρόσβασης στη δημόσια φροντίδα.

Υποθέσεις που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα

Τις τελευταίες εβδομάδες ήρθαν στο φως πολλαπλές υποθέσεις χρηματισμού γιατρών σε δημόσιες και ιδιωτικές δομές:
Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Αθηνών
Διευθυντής Καρδιοχειρουργικής Κλινικής συνελήφθη επ’ αυτοφώρω με προσημειωμένα χαρτονομίσματα μετά από καταγγελία ασθενούς. Η δίκη του στο Αυτόφωρο αναβλήθηκε για τις 22 Σεπτεμβρίου 2025, ενώ έχει τεθεί σε αναστολή καθηκόντων.
Θεαγένειο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης
52χρονος ογκολόγος καταδικάστηκε σε 12 μήνες φυλάκιση με αναστολή, καθώς αποδείχθηκε ότι έλαβε «φακελάκι» 100 € από καρκινοπαθή πριν από ακτινοθεραπεία. Η υπόθεση προκάλεσε συζήτηση για τις πρακτικές σε δημόσιες δομές όπου οι ασθενείς είναι πιο ευάλωτοι λόγω φόβου καθυστερήσεων.
Περιφερειακό Νοσοκομείο
Ασθενής με πρόβλημα στους νεφρούς κατήγγειλε πως χειρουργός του ζήτησε 100 € για να προχωρήσει η επέμβαση. Όταν αρνήθηκε, φέρεται να υπέστη εξευτελιστική μεταχείριση και απειλές. Ο υπουργός Υγείας ζήτησε ΕΔΕ και διαβίβαση του φακέλου στην Εισαγγελία.
Ιδιωτική Κλινική Αττικής
Γυναίκα που είχε θεραπευτεί από καρκίνο στη γλώσσα κατήγγειλε ότι της ζητήθηκαν 13.000 € για να συνεχιστεί η θεραπεία της. Ταυτόχρονα, υποστηρίζει ότι υπέστη ιατρική επιπλοκή / παραμόρφωση στη γνάθο. Η υπόθεση αναδεικνύει την απουσία σαφών ελεγκτικών μηχανισμών και στον ιδιωτικό τομέα.

Πού αρχίζει το ποινικό αδίκημα

Το νομικό πλαίσιο για τις παράτυπες πληρωμές

Το ελληνικό δίκαιο είναι από τα αυστηρότερα στην Ευρώπη όταν πρόκειται για χρηματισμό δημοσίων λειτουργών — στους οποίους περιλαμβάνονται και οι ιατροί του δημοσίου.

 

Βασικές διατάξεις του Ποινικού Κώδικα

  • Άρθρο 235 ΠΚ — Δωροληψία υπαλλήλου
    Υπάλληλος που ζητεί ή λαμβάνει οποιασδήποτε φύσης ωφέλημα ή αποδέχεται υπόσχεση τέτοιου ωφελήματος, για ενέργεια ή παράλειψη σχετική με τα καθήκοντά του, τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή 5 000 € – 50 000 €.
    Αν η πράξη τελείται κατ’ επάγγελμα ή το ωφέλημα είναι μεγάλης αξίας, επιβάλλεται κάθειρξη έως 10 έτη και χρηματική ποινή έως 100 000 €.
    Ν. 4619/2019, άρθρο 235
  • Άρθρο 236 ΠΚ — Δωροδοκία υπαλλήλου
    Όποιος προσφέρει ή παρέχει αθέμιτο ωφέλημα σε υπάλληλο για ενέργεια ή παράλειψή του σχετική με την άσκηση καθηκόντων τιμωρείται με φυλάκιση·
    Αν η πράξη αντίκειται στα καθήκοντά του, επιβάλλεται κάθειρξη έως 8 έτη.
    Ν. 4619/2019, άρθρο 236
  • Άρθρο 396 ΠΚ — Δωροδοκία και δωροληψία στον ιδιωτικό τομέα
    Επεκτείνει την ποινική ευθύνη και σε περιπτώσεις ιδιωτικών ιατρών ή συμβάσεων με ιδιωτικές κλινικές.
    Άρθρο 396 ΠΚ

 

Τι σημαίνει αυτό στην πράξη

  • Οι γιατροί δημοσίων νοσοκομείων θεωρούνται δημόσιοι υπάλληλοι κατά τον Ποινικό Κώδικα.
  • Δεν απαιτείται υψηλό ποσό· ακόμη και ένα «συμβολικό» ωφέλημα θεωρείται παράνομο.
  • Το αδίκημα τελείται με την αποδοχή ή την υπόσχεση λήψης του ωφελήματος — όχι μόνο με τη χρηματική συναλλαγή.
  • Ο νόμος τιμωρεί και εκείνον που προσφέρει το ωφέλημα (ασθενή ή συγγενή).
  • Για υποτροπή ή «κατά συνήθεια» τέλεση, προβλέπεται κάθειρξη και χρηματική ποινή πολλαπλάσια του ποσού.

Γιατί το “φακελάκι” επιβιώνει

Η πρακτική αυτή ριζώνει σε τρεις βασικούς άξονες:

  1. Δομικές αδυναμίες του ΕΣΥ — Υποστελέχωση, αναμονές, και χαμηλές αμοιβές που δημιουργούν «γκρίζες ζώνες» μεταξύ αναγκών και δεοντολογίας.
  2. Κουλτούρα ανοχής — Πολλοί ασθενείς θεωρούν ότι το “φακελάκι” εξασφαλίζει καλύτερη μεταχείριση ή προτεραιότητα.
  3. Έλλειψη εμπιστοσύνης — Όταν το σύστημα δεν λειτουργεί διαφανώς, η προσωπική «συνεννόηση» φαίνεται σε κάποιους πιο ασφαλής επιλογή.

Τα δικαιώματα του ασθενούς

Κάθε ασθενής δικαιούται:

  • Νόμιμη παροχή υπηρεσιών με τιμολόγιο ή απόδειξη.
  • Ενημέρωση για κάθε κόστος που προβλέπεται επίσημα.
  • Δικαίωμα καταγγελίας χωρίς αντίποινα, εφόσον του ζητηθεί φακελάκι ή παράτυπη πληρωμή.

Σε περιπτώσεις παραβίασης, μπορεί να απευθυνθεί:

  • Στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας (ΕΑΔ) ή στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών.
  • Σε οποιονδήποτε εξειδικευμένο δικηγόρο, για καθοδήγηση, διαμεσολάβηση, και όλες τις απαραίτητες νομικές ενέργειες.

Γιατί το θέμα αφορά όλους

Το φακελάκι δεν είναι «ιδιωτική συμφωνία». Είναι παραβίαση δικαιωμάτων, ανισότητα πρόσβασης και διάβρωση εμπιστοσύνης.
Η καταπολέμησή του δεν είναι μόνο πειθαρχικό ζήτημα· είναι δείκτης πολιτισμού και ασφάλειας ασθενών. 

Το περιεχόμενο είναι ενημερωτικού χαρακτήρα και δεν αποτελεί νομική συμβουλή. Οι πληροφορίες βασίζονται αποκλειστικά σε δημοσιευμένες πηγές και επίσημες ανακοινώσεις.

Επιπλέον ευρήματα

Πηγές

Διαβάστε επίσης

Πιστεύετε ότι έχετε υποστεί ιατρικό λάθος εσείς ή κάποιο αγαπημένο σας προσώπο;

Μη διστάσετε να ζητήσετε τη συμβουλή μας για οποιαδήποτε απορία σας.

Λ. Συγγρού 262, Αθήνα Τ.Κ 17672

Συμπληρώστε τα στοιχεία σας για να επικοινωνήσουμε μαζί σας